że też
  • Za a poza
    14.07.2016
    14.07.2016
    Szanowni Państwo,
    zdumiewa mnie maniera jednego z najpopularniejszych i najbardziej doświadczonych komentatorów sportowych w naszej telewizji. Chyba w każdej transmisji używa zwrotu X minut poza nami, gdy informuje, ile czasu gry już upłynęło. Zawsze wydawało mi się, że przyimek poza albo dotyczy położenia w przestrzeni, albo jest wyrazem bliskoznacznym do oprócz, ale nie ma nic wspólnego z określeniem czasu (wystarczy raczej za nami).
    Czy moje przypuszczenia są trafne?
  • Zagadkowe spuścić po brzytwie
    15.10.2016
    15.10.2016
    Szanowni Państwo,
    skąd wzięło się wyrażenie spuścić po brzytwie?
    Czy jest to regionalizm?

    Czy można ją wiązać z niemieckim słowem: abziehen – zieh ab!.

  • Zagadkowy cywił

    6.05.2023
    6.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.

    Z wyrazami szacunku

    Piotr Albin Michałowski

  • Zagadkowy frazeologizm z przymiotnikiem
    20.05.2019
    20.05.2019
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa z następującym pytaniem: co znaczy wyrażenie chodzić z przymiotnikiem lub chodzić z przymiotnikiem do śmierci? Natknąłem się na nie w spisywanym ostatnio wywiadzie i nie jestem w stanie stwierdzić, co to wyrażenie oznacza i czy w ogóle występuje w języku polskim, czy też jest tylko jakiegoś rodzaju osobistym wyrażeniem.
    Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.

    Serdecznie,
    Marcin Krassowski
  • zajawka
    30.05.2001
    30.05.2001
    Czy poprawne jest słowo zajawka jako zwiastun czegoś… np. zajawka programu radiowego? Czy na antenie radia mogę używać tego słowa? Dodam, iż drukował je SUPER EXPRES i DZIENNIK RZECZPOSPOLITA, jednak moja słuchaczka była bardzo oburzona, że ja użyłem tego słowa… Proszę o odpowiedź. DZIĘKUJĘ !
  • zakonnicy
    15.12.2006
    15.12.2006
    1) Dlaczego Krzyżak jest pisany od dużej litery, choć to ta sama kategoria – członek zakonu – co joannita czy templariusz?
    2) Jak nazywa się członek zakonu Santiago?
  • Zalas i Ispina
    10.09.2008
    10.09.2008
    Pod Krakowem są miejscowości Zalas i Ispina. Miejscowniki powinny brzmieć w Zalasie, w Ispinie, tymczasem jest kościół w Zalasiu (napis na krzyżu) oraz szkoła podstawowa w Ispini (urzędowa tablica). Którym wersjom przyznać słuszność?
  • zalecane podziały
    7.10.2011
    7.10.2011
    Szanowni Państwo!
    Jak należy prawidłowo podzielić na sylaby słowa: paproć, trzykrotka?
    z poważaniem
    Maria
  • zaleca się z bezokolicznikiem
    10.06.2002
    10.06.2002
    Czy zdanie: „Zmiany do… zaleca się włączyć, zaznaczając je…” jest poprawne? Co prawda w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny jest wyraźny zakaz łączenia czasownika zalecać z bezokolicznikiem, ale np. w Nowym słowniku ortograficznym (na obwolucie!) jest wyraźnie „wskazanie miejsc, w których zaleca się dzielić wyrazy…”. Czy w związku z tym zaleca się + bezokolicznik razi w każdym kontekście, czy też można zastosować wyjątki od tej reguły?

    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
    Andrzej Górecki
  • Załamać ręce

    30.05.2024
    30.05.2024

    Szanowni Państwo,

    moje pytanie jest zapewne dosyć nietypowe, ale chciałbym wiedzieć, jak właściwie wygląda czynność, którą określa zwrot „załamywać ręce”? Nie ukrywam, że opis zawarty w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego „wygiąć na zewnątrz dłonie splecione palcami na znak rozpaczy” jest dla mnie trudny do wyobrażenia; nie przypominam sobie także, bym spotkał się z tak opisanym gestem.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego